وال پست

وال پست به شکل های مختلف و در سازه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد تا از ایجاد آسیب های سازه ای جلوگیری کند، به طور کلی، سازه ها تحت تاثیر دو نوع بارگذاری هستند. بارگذاری ثقلی شامل بار مرده و زنده و بارگذاری جانبی که شامل بار باد و زلزله می شود.
معمولا این بارهای جانبی هستند که برای سازه ایجاد مشکل نموده و عملکرد آن را دچار اختلال می کنند. با پیشرفت های اخیر در زمینه مهندسی عمران، مطالعات زلزله شناسی با دقت بالاتری ادامه پیدا کرده تا در هنگام وقوع زلزله خطرات جانی و مالی ناشی از آسیب های سازه به حداقل برسد.

با مطالعات صورت گرفته در زمینه مهندسی زلزله، یکی از اجزایی که تلاش های زیادی برای تغییر در رفتار آن صورت پذیرفته است، دیوارهای جانبی ساختمان می باشد. از تغییر متریال مورد استفاده به متریال سبک تر گرفته تا تغییرات دیگر…

اما چه اصلاحات دیگری می توان در دیوارها صورت داد تا رفتار آن ها در برابر زلزله بهبود پیدا کند؟ در این مقاله در صدد هستیم تا پاسخ مناسبی برای این سوال ارائه دهیم.

وال پست یکی از اجزای ساختمان است که با اجرای صحیح آن رفتار سازه در هنگام زلزله بهبود می یابد. در نتیجه پیشرفت های صورت گرفته در زمینه زلزله شناسی و همچنین با مطالعات موردی زلزله ها، تخریب های صورت گرفته تحت اثر زلزله و آسیب های جانی و مالی وارده تغییراتی در نحوه ی ساخت و ساز صورت گرفته است. در راستای این تغییرات در بعضی موارد المان هایی از سازه کاسته شده، در برخی موارد المان های موجود دستخوش تغییرات شده و در برخی موارد نیز المان هایی اضافه شده است.

 

وال پست در ساختمان چیست؟

وال پست یکی از اجزای غیر سازه ای ساختمان است که به عملکرد یکپارچه دیوار و همچنین مقاومت دیوار در برابر بارهای جانبی کمک می کند. خصوصا در دیوارهای پیرامونی که به دلیل اجرای نما بر روی آن ها وزن دیوار بالاتر است، نکته قابل توجه اینکه عدم اجرای وال پست می تواند منجر به تخریب دیوار در هنگام زلزله گردد.

از مهم ترین دلایل استفاده از وال پست در کنار مزیت های دیگر آن عملکرد شکل پذیر سازه در هنگام زلزله است. در محاسبه سختی طبقات که در تحمل بار زلزله نقش دارد، طبق آیین نامه سختی هر طبقه باید با در نظر گرفتن سختی نیمی از دیوار پایین و نیمی از دیوار بالا محاسبه گردد. معمولا در طراحی سازه از این طراحی صرف نظر می گردد.

این مساله خصوصا در ساختمان های بزرگ و با تعداد قاب زیاد و همچنین ساختمان های مهم می تواند ایجاد مشکل نماید. علی الخصوص در مواردی که از آجر فشاری برای ساخت دیوار استفاده می شود، با توجه به سختی زیاد این دیوارها، باید یا سختی دیوار را در محاسبات منظور نمود و یا از وال پست استفاده کرد تا سازه عملکرد شکل پذیر داشته باشد.

به همین دلیل در این سازه ها المان واسطی به نام وال پست در ساختمان میان دیوار و قاب قرار می گیرد. برای حفظ یکپارچگی سازه ممکن است میان این المان و قاب اطراف آن از مواد بسیار ضعیفی که تحت بار جانبی خرد می شوند نیز استفاده شود. با خرد شدن این متریال در هنگام زلزله فاصله میان قاب و دیوار رعایت شده و سختی دیوار در سختی سازه تاثیری ندارد.

وال پست هایی که در قسمت های میانی دیوار اجرا می شوند با ایجاد اتصال به عملکرد یکپارچه دیوار کمک می کند. همچنین در اطراف دیوار نیز از وال پست استفاده می شود که باعث ایجاد اتصال میان دیوار و قاب اطراف آن می شود. در اصل با ایجاد این اتصال دیوار درون قاب مهار می گردد.

قیمت اجرای وال پست

قیمت اجرای وال پست در مقایسه با سایر آیتم های اجرای سازه عدد قابل توجهی نیست، هرچند که اجرای صحیح وال پست جزئیات زیادی همراه دارد که برای عملکرد صحیح سازه باید آن ها را رعایت نمود. تاثیر وال پست در افزایش ایمنی ساختمان و کمک به کاهش آسیب ها و ضررهای مالی و جانی در هنگام زلزله در کنار قیمت پایین اجرای آن منجر به رویکرد مثبت سازندگان و طراحان و استقبال از آن گردیده است.

نکته قابل توجه اینکه در آیین نامه های جدید از جمله ورژن چهارم آیین نامه ۲۸۰۰ نیز بر استفاده از این آیتم تاکید شده است.

قیمت اجرای وال پست به قیمت تمام شده متریال مورد استفاده برای آن و همچنین قیمت اجرای آن وابسته است. با توجه به این که معمولا از مقاطع فولادی در سازه ها استفاده می شود و معمولا اجزای تشکیل دهنده این وال پست نبشی و پلیت های فولادی است، متریال مورد استفاده در اکثر پروژه ها به همین موارد محدود می شود. قیمت این متریال نیز بر حسب کیلوگرم و به قیمت روز محاسبه می شود.

در خصوص قیمت اجرای وال پست نیز با توجه به فرآیند اجرای آن معمولا مقرون به صرفه است. بنابراین عامل مهم تعیین کننده قیمت، معمولا متریال مصرفی می باشد که با توجه به پایین بودن سایز نبشی مورد استفاده و وزن پایین معمولا هزینه تمام شده بسیار پایین است.

وال پست در فهرست بها

وال پست در فهرست بها به صورت مستقیم آیتم جداگانه ندارد. هزینه اجرای وال پست در پروژه هایی که هزینه آن ها از طریق فهرست بها محاسبه می شود، از طریق آیتم های مربوط به اجرای کارهای فولادی محاسبه می شود.

در برخی موارد خصوصا در سازه های بنایی ممکن است وال پست با بتن اجرا شود. جدای از رعایت موارد فنی، برای محاسبه هزینه در فهرست بها باید از آیتم های مشابه و مربوط به کارهای بتنی استفاده شود.

وال پست در مقررات ملی ساختمان

وال پست در مقررات ملی ساختمان نیز مورد اشاره قرار گرفته است. خصوصا استفاده از آن ها در آیین نامه ۲۸۰۰ مورد تاکید قرار گرفته است. در آیین نامه ۲۸۰۰ در رابطه با حداکثر طول و عرض مورد تایید آیین نامه و همچنین نسبت ابعادی دیوارهای مورد قبول الزاماتی ارائه شده است. در برخی موارد برای رعایت این الزامات باید از وال پست استفاده شود.

همچنین در ساختمان های جدید فارغ از رعایت این موارد برای عملکرد صحیح سازه و جلوگیری از تخریب دیوارها در هنگام اعمال بارهای جانبی از جمله زلزله و باد، تاکید زیادی بر استفاده از وال پست گردیده است.

وال پست های اشاره شده در آیین نامه باید در فواصل مشخص و با رعایت الزامات و در دو راستای افقی و قائم و با نظارت مجری ذی صلاح اجرا شوند.

 

چگونگی اجرای وال پست

چگونگی اجرای وال پست از دیگر مسایل حایز اهمیت می باشد که برای این منظور باید چند نکته را مد نظر قرار داد؛

نبشی های مورد استفاده برای وال پست باید در انتها در دو المان عمود بر وال پست به خوبی مهار شود. به عنوان مثال نبشی های در راستای عمودی باید با اتصال به تیرهای بالا و پایین قاب به خوبی مهار شوند. برای انجام این کار روی تیر پلیت هایی نصب می شوند و سپس نبشی ها بر روی پلیت ها جوش داده می شوند.

در خصوص چگونگی اجرای وال پست برای نصب پلیت در مقاطع در خصوص سازه های بتنی دو راهکار وجود دارد: اول آنکه قبل از بتن ریزی و هنگام آرماتور بندی پلیت ها داخل مقطع تعبیه شده و سپس بتن ریزی صورت گیرد که این روش نیاز به دقت بالای تیم آرماتور بندی دارد و روش دوم اینکه بعد از بتن ریزی مقاطع پلیت های مورد نظر توسط انکر بولت روی سطح بتنی محکم گردند.
این اتصال باید به گونه ای برقرار گردد که تحت بار جانبی ناشی از وزن دیوار در اثر باد یا زلزله اتصال تخریب نشود. لازم به ذکر است که در هر مرحله می توانید از مشاوره تیم مهندسی هیلتیران استفاده کنید.

برای محاسبه میزان باری که تحمل می کند نیز باید ضریب برش طبقه را در بار قائم محدوده ای از دیوار که مربوط به وال پست مورد نظر است را اعمال نمود. محدوده ی مورد نظر در صورت رعایت الزامات به میزان نیمی از دهانه در هر طرف منظور می شود.

جدای از ایجاد اتصال صحیح میان وال پست و قاب، باید حداقل فاصله ای در نظر گرفت. این فاصله حدود ۵ سانتی متر در نظر گرفته می شود. رعایت این فاصله برای عملکرد شکل پذیر قاب در هنگام زلزله بسیار اهمیت دارد و همان طور که اشاره شده یکی از اهداف اصلی استفاده از وال پست ها خصوصا در زمان استفاده از آجرهای فشاری که سختی بالایی دارند، ایجاد امکان عملکرد شکل پذیر برای قاب است.

وال پست در اسکلت فلزی

وال پست در اسکلت فلزی با توجه به قیمت تمام شده سازه های فولادی و همچنین اهمیت مباحث مالی در انتخاب نوع سازه معمولا از اسکلت فلزی برای ساختمان های خاص و خصوصا بلند مرتبه استفاده می شود. در سازه های بلند مرتبه به دلیل تغییر مکان جانبی نسبتا زیاد سازه خصوصا در طبقات بالاتر استفاده از وال پست در اسکلت فلزی برای عملکرد صحیح سازه ضروری است.

از طرف دیگر برای عملکرد یکپارچه دیوار و سازه و جلوگیری از خرابی موضعی و کلی سازه باید از این المان استفاده نمود.

 

وال پست در اسکلت بتنی

وال پست در اسکلت بتنی اهمیت بسیار بالایی دارد، زیرا شکل پذیری یکی از ویژگی های حساس در سازه های بتنی است. در صورت عدم استفاده در این سازه ها و خصوصا در صورت استفاده از آجر فشاری به عنوان مصالح دیوار، سختی دیوارها در مقایسه با سختی طبقه مقدار قابل توجهی دارد که در محاسبات دیده نشده است. این سختی بالا در هنگام زلزله مانع از تغییر شکل سازه به صورت شکل پذیر می شود. این مساله می تواند منجر به تخریب جزئی یا کلی المان ها و یا در مواردی منجر به تخریب سازه گردد.

 

وال پست در سوله

وال پست در سوله از اهمیت خاصی برخوردار است، چرا که در سوله ها با توجه به برزگ بودن دهانه ها مقاومت سازه در برابر بارهای جانبی از جمله زلزله و باد اهمیت ویژه ای دارد.

وال پست در سوله علاوه بر کمک به عملکرد یکپارچه بین سازه و دیوارها با کوچک تر کردن دهانه ها به تحمل آسان تر بارهای جانبی کمک می کند.

در اکثر سوله ها معمولا با توجه به وزن اندک سقف وکم بودن بارهای ثقلی ممکن است طراحی و اجرا به گونه ای باشد که وال پست علاوه بر وظیفه اصلی، در نقش ستونک های سازه نیز عمل نمایند. در این صورت معمولا از مقاطع فولادی سنگین تری جهت اجرا استفاده می گردد.

در هر صورت باید توجه داشت که عدم اجرای وال پست در سوله می تواند بسیار خطرناک بوده و منجر به تخریب سازه تحت اثر نیروهای جانبی شود. به همین منظور توصیه می شود با کارشناسان گروه تخصصی هیلتیران در ارتباط باشید.

 

وال پست افقی

وال پست افقی نیز ممکن است در برخی موارد مورد استفاده قرار گیرد، خصوصا در سازه های که ارتفاع دیوارچینی در آن ها زیاد است، استفاده از وال پست افقی ضروری است. با افزایش ارتفاع دیوار، استفاده از این آیتم می تواند به عنوان مهار عمل کرده و مانع از تخریب دیوار گردد.

پروفیل مورد استفاده در مقاطع افقی نیز همچون مقاطع عمودی در نظر گرفته می شود.

وال پست جان پناه

وال پست جان پناه با توجه به یکپارچه سازی عملکرد دیوار کوتاه از اهمیت بالایی برخوردار می باشد که برای دستیابی به این عملکرد می بایست انتهای آزاد وال پست ها را به یکدیگر متصل نمود.

با توجه به مزیت های استفاده برای دیوارها که باعث شکل پذیری بهتر سازه و همچنین جلوگیری از تخریب دیوارها در هنگام زلزله می شود، و با توجه به اهمیت جان پناه و حفظ ایمنی افراد و جلوگیری از سقوط احتمالی آن ها در هنگام حادثه، استفاده از وال پست جان پناه نیز توصیه می شود.

 

وال پست دیوار هبلکس

وال پست دیوار هبلکس را می توان به راحتی ایجاد نمود، با توجه به ساختار این دیوارها و نحوه اجرای سریع و آسان، استفاده از آن ها نیز به آسانی مقدور است. با توجه به این که از دیوارهای هبلکس معمولا برای ساخت دیوارهای داخلی سازه یا پارتیشن ها استفاده می شود، استفاده از وال پست برای آن ها به منظور جلوگیری از خرابی دیوار در هنگام زلزله می تواند به پیشگیری از خطرات جانی و مالی کمک زیادی نماید.

دیوار هبلکس روش جدیدی برای اجرای دیوار است که مزیت های این روش باعث استفاده بیش از پیش این مصالح برای اجرای دیوار گردیده است. مصالح مورد استفاده در دیوار هبلکس نوعی از بتن متخلخل است که ویژگی های مناسبی در آن ایجاد میکند. از جمله این ویژگی ها می توان به وزن پایین آن که باعث عملکرد بهتر سازه می شود اشاره نمود.

از مزایای دیگر آن نیز امکان اجرای راحت و سریع تر کار، عایق بندی خوب صوتی و حرارتی و … هستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با وال پست، نحوه اجرای آن، جزئیات اجرایی و همچنین برآورد هزینه های اجرایی در پروژه های مختلف می توانید با کارشناسان گروه تخصصی هیلتیران در ارتباط باشید …